Het verschil tussen ZZP en freelance zorgt vaak voor verwarring, maar het is eigenlijk vrij eenvoudig. ZZP is een juridische ondernemingsvorm die je inschrijft bij de Kamer van Koophandel, terwijl freelance een manier van werken beschrijft waarbij je opdrachten uitvoert voor verschillende opdrachtgevers. Je kunt dus freelancen zonder ZZP-status, bijvoorbeeld via een payrollbedrijf, maar de meeste zelfstandigen kiezen wel voor de ZZP-constructie vanwege de fiscale voordelen en ondernemersvrijheid.
Wat betekenen ZZP en freelance eigenlijk?
ZZP staat voor Zelfstandige Zonder Personeel en is een officiële juridische status die je aanvraagt bij de Kamer van Koophandel. Het is eigenlijk een eenmanszaak waarbij je als ondernemer geregistreerd staat. Freelance daarentegen beschrijft een werkwijze waarbij je als zelfstandige opdrachten uitvoert voor verschillende opdrachtgevers, zonder vast in dienst te zijn.
De verwarring ontstaat omdat veel mensen de termen door elkaar gebruiken. In de praktijk zijn veel freelancers ook ZZP’er, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Je kunt ook freelance werk doen via andere constructies.
Denk aan ZZP als je ‘bedrijfspaspoort’ en freelance als je manier van werken. Als zzp’er ben je officieel ondernemer met alle rechten en plichten die daarbij horen. Als freelancer beschrijf je vooral hoe je je werk organiseert: flexibel, projectmatig en voor verschillende klanten.
Wat is het juridische verschil tussen ZZP en freelance?
Juridisch gezien is ZZP een officiële ondernemingsvorm die je inschrijft bij de Kamer van Koophandel. Je krijgt een KvK-nummer en wordt gezien als ondernemer in de ogen van de wet. Dit brengt specifieke rechten en plichten met zich mee.
Freelance werk kun je op verschillende juridische manieren organiseren:
- Als ZZP’er (de meest gekozen optie)
- Via een payrollbedrijf (je blijft in loondienst)
- Als detacheringsconstructie
- Via een management-BV
Het belangrijkste verschil zit in de aansprakelijkheid en belastingverplichtingen. Als ZZP’er ben je persoonlijk aansprakelijk voor je bedrijfsschulden en heb je ondernemersverplichtingen. Bij andere freelance constructies blijf je vaak werknemer met alle bescherming die daarbij hoort.
Hoe zit het met belastingen als ZZP’er versus freelancer?
Als ZZP’er heb je specifieke belastingverplichtingen die andere freelance constructies niet hebben. Je bent verplicht btw te betalen vanaf €25.000 omzet per jaar en doet zelf aangifte inkomstenbelasting waarbij je bedrijfskosten kunt aftrekken.
De belangrijkste belastingverschillen:
| Aspect | ZZP’er | Freelancer via payroll |
|---|---|---|
| BTW-plicht | Ja, vanaf €25.000 | Nee, payrollbedrijf regelt dit |
| Inkomstenbelasting | Zelf aangeven | Wordt ingehouden door werkgever |
| Kostenaftrek | Alle zakelijke kosten | Beperkte mogelijkheden |
| Zelfstandigenaftrek | Ja, tot €6.670 (2024) | Nee |
Als ZZP’er kun je profiteren van de zelfstandigenaftrek en kun je alle zakelijke kosten aftrekken. Dit kan financieel aantrekkelijker zijn, maar je hebt wel meer administratieve verplichtingen.
Welke rechten en plichten heb je als ZZP’er?
Als ZZP’er ben je officieel ondernemer met alle verantwoordelijkheden die daarbij horen. Je moet je inschrijven bij de Kamer van Koophandel, administratie bijhouden en verschillende verzekeringen afsluiten.
Je belangrijkste verplichtingen als ZZP’er:
- Inschrijving bij KvK en jaarlijkse update
- Btw-administratie en kwartaalaangiftes (indien btw-plichtig)
- Jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting
- Beroepsaansprakelijkheidsverzekering (vaak verplicht)
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering (niet verplicht maar wel verstandig)
Wat betreft rechten heb je als ZZP’er geen recht op werkloosheidsuitkering, ziektegeld of vakantiegeld. Je bent wel verzekerd via de Zorgverzekeringswet en bouwt AOW op. Je hebt volledige vrijheid in het bepalen van je tarieven en werkwijze.
De administratieve last is aanzienlijk. Je moet facturen versturen, betalingen bijhouden en alle bonnetjes bewaren voor de belastingaangifte. Veel ZZP’ers schakelen een boekhouder in om dit te regelen.
Kun je freelancen zonder ZZP-status?
Ja, je kunt zeker freelance werk doen zonder ZZP-status. Er zijn verschillende alternatieven die elk hun eigen voor- en nadelen hebben, afhankelijk van je situatie en voorkeuren.
De populairste alternatieven voor ZZP:
- Payrollconstructie: Je blijft formeel in dienst bij een payrollbedrijf dat je ‘uitleent’ aan opdrachtgevers. Je houdt werknemersrechten maar betaalt wel een percentage aan het payrollbedrijf
- Detachering: Via een detacheringsbureau werk je bij verschillende klanten, maar blijft in loondienst
- Management-BV: Voor ervaren freelancers die meer omzet draaien en fiscale optimalisatie zoeken
Een payrollconstructie is vooral interessant als je de zekerheid van het werknemerschap wilt behouden. Je hebt recht op vakantiegeld, ziektegeld en werkloosheidsuitkering, maar betaalt wel 3-8% van je omzet aan het payrollbedrijf.
Voor beginnende freelancers kan dit een goede opstap zijn. Je kunt ervaring opdoen zonder direct alle ondernemersrisico’s te nemen. Later kun je altijd nog overstappen naar ZZP als je meer zekerheid hebt over je inkomsten.
Wanneer kies je voor ZZP en wanneer voor een andere freelance vorm?
De keuze hangt af van je risicobereidheid, gewenste omzet en behoefte aan zekerheid. ZZP is meestal financieel aantrekkelijker vanaf een bepaalde omzet, maar brengt ook meer risico’s en administratieve lasten met zich mee.
Kies voor ZZP wanneer je:
- Meer dan €40.000 per jaar verwacht te verdienen
- Volledige ondernemersvrijheid wilt
- Bereid bent administratieve verplichtingen op je te nemen
- Zelf je verzekeringen en pensioen wilt regelen
- Zakelijke kosten wilt kunnen aftrekken
Overweeg een payrollconstructie als je:
- Net begint met freelancen en nog onzeker bent
- Waarde hecht aan werknemersrechten en sociale zekerheid
- Geen zin hebt in administratie en belastingaangiftes
- Projectmatig werkt met periodes zonder inkomen
De financiële afweging is belangrijk. Bij lagere omzetten kan een payrollconstructie netto meer opleveren door de werknemersvoordelen. Bij hogere omzetten wordt ZZP meestal voordeliger door de zelfstandigenaftrek en kostenaftrekmogelijkheden.
Veel freelancers starten via een payrollbedrijf en stappen later over naar ZZP wanneer ze meer zekerheid hebben over hun inkomsten en klantenkring. Dit geeft je de tijd om te wennen aan het freelance bestaan zonder direct alle ondernemersrisico’s te nemen.
Of je nu kiest voor ZZP-status of een andere freelance constructie, het belangrijkste is dat je de juiste opdrachten vindt die bij je vaardigheden passen. Platforms zoals Jellow maken het makkelijker om direct contact te leggen met opdrachtgevers, ongeacht welke juridische vorm je kiest voor je freelance carrière. Als je klaar bent om de stap te zetten naar het freelance bestaan, kun je je eenvoudig registreren als professional en direct aan de slag gaan met het vinden van opdrachten. Het maakt niet uit of je werkt via ZZP-status of een andere constructie. Het platform staat open voor alle freelancers die hun expertise willen inzetten voor interessante projecten.
Related Articles
- Wat houdt een freelancecontract in?
- Wanneer is het inhuren van een freelance marketeer voordeliger dan een bureau?
- Heeft een freelancer een contract?
- Waarom kiezen bedrijven voor freelance marketeers in plaats van vaste medewerkers?
- Hoe bescherm je je bedrijf juridisch bij langdurige freelance marketingopdrachten?
