Een freelance contract is een opdrachtovereenkomst tussen jou als opdrachtgever en een zelfstandige professional. Het regelt de samenwerking voor een specifieke opdracht of periode, waarbij de freelancer geen werknemer wordt maar als ondernemer werkt. Dit contract vormt de juridische basis voor jullie afspraken over werkzaamheden, betaling en verantwoordelijkheden. Het belangrijkste verschil met een arbeidsovereenkomst? De freelancer behoudt zijn ondernemersvrijheid en jij hebt geen werkgeversverplichtingen.
Wat is een freelance contract precies?
Een freelance contract, ook wel zzp contract genoemd, is een zakelijke overeenkomst tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer. Het legt vast dat je als bedrijf diensten afneemt van een zelfstandige professional zonder dat er sprake is van een dienstverband. De freelancer werkt als ondernemer en draagt zelf de verantwoordelijkheid voor belastingen, verzekeringen en pensioenopbouw.
Het verschil met een arbeidsovereenkomst zit hem in de relatie tussen beide partijen. Bij een arbeidscontract ontstaat een gezagsverhouding waarbij jij als werkgever instructies geeft over hoe, wanneer en waar het werk uitgevoerd moet worden. Bij een freelance overeenkomst bepaalt de freelancer grotendeels zelf hoe hij de opdracht uitvoert. Hij brengt zijn eigen expertise in en werkt resultaatgericht.
De juridische basis van een freelance contract ligt in het burgerlijk recht, specifiek in de overeenkomst van opdracht. Dit betekent dat beide partijen gelijkwaardig zijn en samen de voorwaarden bepalen. Voor jou als opdrachtgever biedt dit flexibiliteit: je kunt specifieke expertise inhuren zonder langdurige verplichtingen. Voor de freelancer betekent het ondernemersvrijheid en de mogelijkheid om voor meerdere opdrachtgevers te werken.
Welke onderdelen moet een freelance contract bevatten?
Een goed freelance contract bevat minimaal deze onderdelen: een duidelijke omschrijving van de werkzaamheden, de tijdsperiode of deadline, de vergoeding en betalingsafspraken. Daarnaast regel je zaken zoals intellectueel eigendom, geheimhouding, aansprakelijkheid en opzegtermijnen. Al deze elementen zorgen ervoor dat beide partijen weten waar ze aan toe zijn.
Begin met een heldere projectomschrijving. Beschrijf concreet welke resultaten je verwacht, maar vermijd gedetailleerde werkinstructies. De freelancer moet ruimte hebben om zijn expertise in te zetten. Leg vast wanneer de opdracht start en eindigt, of werk met mijlpalen bij langere projecten. Bij doorlopende opdrachten kun je een evaluatiemoment inbouwen.
De financiële afspraken verdienen extra aandacht. Noteer het uurtarief of de vaste prijs, inclusief btw. Spreek af wanneer en hoe gefactureerd wordt, wat de betalingstermijn is en hoe je omgaat met extra werkzaamheden. Voor intellectueel eigendom geldt: bepaal wie de rechten krijgt op het geleverde werk. Bij creatieve opdrachten is dit extra belangrijk.
Vergeet niet om aansprakelijkheid te regelen. Wie is verantwoordelijk bij schade of fouten? Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering van de freelancer kan uitkomst bieden. Tot slot: neem een geheimhoudingsclausule op als de freelancer met vertrouwelijke informatie werkt, en regel hoe beide partijen het contract kunnen beëindigen.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid met je contract?
Schijnzelfstandigheid voorkom je door in je contract duidelijk vast te leggen dat de freelancer als zelfstandig ondernemer werkt. Vermijd formuleringen die wijzen op een gezagsverhouding, zoals vaste werktijden, verplichte aanwezigheid op kantoor of gedetailleerde werkinstructies. De DBA wetgeving kijkt naar de praktijk, dus zorg dat je contract aansluit bij hoe jullie echt samenwerken.
Gebruik geen termen als ‘werknemer’, ‘in dienst’ of ‘onder leiding van’. Schrijf in plaats daarvan over ‘opdrachtnemer’, ‘zelfstandig professional’ of ‘freelancer’. Benadruk dat de freelancer vrij is om opdrachten te accepteren of weigeren, voor andere opdrachtgevers mag werken en zelf bepaalt hoe hij het werk organiseert. Dit zijn belangrijke kenmerken van ondernemerschap.
Praktische tips voor je contract:
- Laat de freelancer zelf bepalen wanneer en waar hij werkt
- Focus op resultaten, niet op aanwezigheid of werkwijze
- Vermeld dat de freelancer eigen gereedschap en software gebruikt
- Neem op dat hij zich mag laten vervangen door een andere professional
- Benadruk dat de freelancer ondernemersrisico draagt
Let op: de Belastingdienst kijkt niet alleen naar je contract, maar vooral naar de werkelijke situatie. Zorg dus dat je in de praktijk ook echt als opdrachtgever handelt, niet als werkgever. Geef de freelancer de ruimte om zijn werk zelf in te delen en behandel hem als gelijkwaardige zakenpartner.
Wat is het verschil tussen een modelovereenkomst en een eigen contract?
Een modelovereenkomst is een door de Belastingdienst goedgekeurd contractformat dat zekerheid biedt over de arbeidsrelatie. Als je zo’n goedgekeurde modelovereenkomst gebruikt en je houdt je aan de afspraken erin, loop je geen risico op naheffingen. Een eigen contract opstellen geeft meer vrijheid om maatwerk te leveren, maar biedt minder zekerheid over de fiscale kwalificatie.
De voordelen van een modelovereenkomst zijn duidelijk: je hebt zekerheid dat de Belastingdienst de samenwerking niet als dienstverband ziet. Er zijn algemene modelovereenkomsten beschikbaar, maar ook branchespecifieke varianten. Het nadeel? Ze zijn vaak algemeen geformuleerd en passen mogelijk niet perfect bij jouw specifieke situatie. Ook moet je je strikt aan de voorwaarden houden.
Bij een eigen contract heb je volledige vrijheid om afspraken te maken die passen bij jullie samenwerking. Je kunt specifieke clausules toevoegen, eigen betalingsregelingen treffen en de opdracht gedetailleerd omschrijven. Het risico is dat de Belastingdienst achteraf anders oordeelt over de arbeidsrelatie. Dit kan leiden tot naheffingen en boetes.
| Modelovereenkomst | Eigen contract |
|---|---|
| Zekerheid bij Belastingdienst | Geen vooraf goedkeuring |
| Standaard formuleringen | Volledig maatwerk mogelijk |
| Beperkte aanpassingsmogelijkheden | Flexibel aan te passen |
| Gratis beschikbaar | Mogelijk juridische kosten |
Hoe regel je de betaling in een freelance contract?
De betaling regel je door duidelijke afspraken te maken over het tarief, de facturatiemethode en betalingstermijnen. Je kunt kiezen voor een uurtarief, vast bedrag per project of resultaatgerichte beloning. Neem ook btv-regelingen op en spreek af wat er gebeurt bij late betalingen. Heldere financiële afspraken voorkomen discussies achteraf.
Bij een uurtarief registreert de freelancer zijn gewerkte uren. Spreek af hoe dit gebeurt: via een urenregistratiesysteem, weekstaten of maandoverzichten. Bepaal of je een maximum aantal uren per week of maand instelt. Bij een vast bedrag werk je met mijlpalen of deelbetalingen. Dit geeft beide partijen zekerheid over de voortgang en cashflow.
Facturatie-afspraken zijn belangrijk voor een soepele administratie. Leg vast:
- Wanneer de freelancer factureert (wekelijks, maandelijks, na oplevering)
- Welke gegevens op de factuur moeten staan
- Het btw-percentage (meestal 21%, soms 9% of 0%)
- De betalingstermijn (standaard 14 of 30 dagen)
- Eventuele voorschotregelingen bij grote projecten
Bij late betalingen kun je afspreken dat de wettelijke handelsrente geldt. Dit stimuleert tijdige betaling. Voor langdurige samenwerkingen overweeg je een automatische prijsindexering. Vermeld ook hoe je omgaat met onvoorziene extra werkzaamheden: tegen hetzelfde tarief of na aparte offerte?
Wanneer en hoe kan je een freelance contract opzeggen?
Een freelance contract kun je opzeggen volgens de afspraken die jullie hebben gemaakt over opzegtermijnen en beëindiging. Bij contracten voor bepaalde tijd eindigt de overeenkomst automatisch op de afgesproken datum. Voor doorlopende opdrachten neem je een opzegtermijn op, meestal tussen één week en één maand, afhankelijk van de opdracht.
Tussentijdse beëindiging is mogelijk als beide partijen het eens zijn of bij ernstige redenen zoals wanprestatie. Definieer in je contract wat je onder wanprestatie verstaat: niet nakomen van deadlines, ondermaatse kwaliteit of schending van geheimhouding. Geef de andere partij eerst de kans om de situatie te herstellen voordat je het contract beëindigt.
Bij overmacht, zoals langdurige ziekte of faillissement, kunnen beide partijen het contract zonder schadevergoeding beëindigen. Regel wel hoe je omgaat met al uitgevoerd werk en openstaande betalingen. De freelancer levert het werk op in de staat waarin het zich bevindt, en jij betaalt voor de gewerkte uren of het voltooide deel.
Voor een correcte beëindiging:
- Zeg altijd schriftelijk op (email volstaat meestal)
- Verwijs naar de relevante contractbepalingen
- Respecteer de afgesproken opzegtermijn
- Regel de overdracht van lopende werkzaamheden
- Maak afspraken over intellectueel eigendom en vertrouwelijke informatie
- Rond financiële zaken netjes af
Conclusie: Zo zorg je voor een goed freelance contract
Een goed freelance contract begint met duidelijke afspraken over de opdracht, betaling en werkwijze. Zorg dat je contract de zelfstandigheid van de freelancer waarborgt door hem vrijheid te geven in zijn werkuitvoering. Kies bewust tussen een modelovereenkomst voor zekerheid of een eigen contract voor maatwerk. Regel praktische zaken zoals facturatie, aansprakelijkheid en opzegging vooraf.
De belangrijkste tips op een rij: beschrijf resultaten in plaats van werkwijzen, vermijd werkgeversachtige formuleringen, en behandel de freelancer als gelijkwaardige zakenpartner. Neem de tijd om alle onderdelen goed door te nemen en pas het contract aan bij jullie specifieke situatie. Een investering in een goed contract voorkomt problemen achteraf.
Wil je direct aan de slag met een professionele freelancer? Registreer je bij Jellow en ontdek hoe ons platform je helpt bij het vinden van de juiste freelance professionals. We bieden ondersteuning bij contractbeheer en 100% DBA-proof oplossingen. We zorgen ervoor dat jouw samenwerking met freelancers soepel verloopt, van de eerste kennismaking tot en met de administratieve afhandeling. Zo kun jij je focussen op het project en de resultaten, terwijl wij zorgen voor professionele contracting.
