Als zzp’er is het afsluiten van een goed contract met je opdrachtgever de basis voor een succesvolle samenwerking. Een zzp contract regelt niet alleen wat je gaat doen en wat je ervoor krijgt, maar beschermt je ook juridisch en zorgt voor duidelijkheid over ieders verantwoordelijkheden. Of je nu een opdrachtovereenkomst, modelovereenkomst of ander type freelance contract gebruikt, het is belangrijk dat alle afspraken helder op papier staan en dat je contract voldoet aan de wet DBA.
Wat moet er allemaal in een zzp-contract staan?
Een goed zzp overeenkomst bevat minimaal zeven belangrijke onderdelen die samen zorgen voor een waterdichte afspraak tussen jou en je opdrachtgever. Deze elementen vormen de ruggengraat van je contract en beschermen beide partijen tijdens de samenwerking.
De werkzaamheden vormen het hart van je contract. Beschrijf zo concreet mogelijk wat je gaat doen, welke resultaten je oplevert en wat wel en niet tot je opdracht behoort. Dit voorkomt discussies over scope creep en maakt duidelijk wanneer je werk af is. Denk aan formuleringen als “het ontwikkelen van een nieuwe website met 5 pagina’s” in plaats van “websitewerkzaamheden”.
Je tarieven en betalingsvoorwaarden verdienen extra aandacht. Leg vast of je per uur, per dag of per project werkt, wanneer je factureert en binnen welke termijn betaling moet plaatsvinden. Standaard is 14 dagen, maar je kunt ook 30 dagen afspreken. Vergeet niet om eventuele onkosten zoals reiskosten apart te vermelden.
De looptijd van je opdracht geeft duidelijkheid over start- en einddatum. Bij langdurige opdrachten kun je werken met een opzegtermijn, zodat beide partijen weten waar ze aan toe zijn. Een maand opzegtermijn is gebruikelijk, maar bij kortere opdrachten kun je ook twee weken hanteren.
Intellectueel eigendom is vaak een ondergeschoven kindje, maar juist bij creatief werk belangrijk. Bepaal of de rechten direct overgaan naar de opdrachtgever of dat je deze behoudt tot volledige betaling. Bij softwareontwikkeling kun je bijvoorbeeld afspreken dat algemene code van jou blijft, maar specifieke aanpassingen naar de klant gaan.
Geheimhouding beschermt gevoelige informatie van beide partijen. Neem een standaard geheimhoudingsclausule op waarin staat dat je vertrouwelijke informatie niet deelt met derden, ook niet na afloop van de opdracht.
Aansprakelijkheid beperkt je risico’s. Accepteer nooit onbeperkte aansprakelijkheid. Een redelijke beperking is bijvoorbeeld tot het factuurbedrag of tot het bedrag dat je beroepsaansprakelijkheidsverzekering dekt.
Welke soorten contracten kan ik als zzp’er gebruiken?
Als freelancer heb je verschillende contractvormen tot je beschikking, elk met eigen voor- en nadelen. De opdracht overeenkomst is de meest gebruikte vorm voor zzp’ers en biedt de meeste flexibiliteit voor beide partijen.
Een opdrachtovereenkomst gebruik je voor losse projecten of opdrachten met een duidelijk begin en einde. Dit contract focust op het resultaat dat je oplevert, niet op de uren die je maakt. Het voordeel is dat je veel vrijheid hebt in hoe je het werk uitvoert. Het nadeel kan zijn dat je bij tegenvallers het risico draagt.
De raamovereenkomst is ideaal wanneer je regelmatig voor dezelfde opdrachtgever werkt. Je legt de algemene voorwaarden vast en werkt per opdracht met een opdrachtbevestiging. Dit scheelt tijd en administratie, maar vraagt wel om heldere afspraken over wanneer welke voorwaarden gelden.
Een modelovereenkomst biedt zekerheid over de DBA-wetgeving. Deze door de Belastingdienst goedgekeurde contracten garanderen dat je niet als schijnzelfstandige wordt gezien. Het nadeel is dat ze minder flexibel zijn en niet altijd passen bij jouw specifieke situatie.
De detacheringsovereenkomst zie je vooral bij langdurige inzet bij één opdrachtgever. Je werkt dan vaak op locatie en in teamverband, maar blijft juridisch zelfstandig. Let extra op dat je voldoende vrijheid behoudt om niet als werknemer gezien te worden.
| Contractvorm | Beste voor | Voordelen | Aandachtspunten |
|---|---|---|---|
| Opdrachtovereenkomst | Losse projecten | Flexibel, resultaatgericht | Risico bij tegenvallers |
| Raamovereenkomst | Vaste klanten | Efficiënt, minder administratie | Duidelijke deelafspraken nodig |
| Modelovereenkomst | DBA-zekerheid | Goedgekeurd door Belastingdienst | Minder flexibel |
| Detacheringsovereenkomst | Langdurige inzet | Stabiel inkomen | Let op schijnzelfstandigheid |
Hoe zorg ik dat mijn contract DBA-proof is?
De wet DBA beschermt je tegen schijnzelfstandigheid, maar vraagt wel dat je contract aan bepaalde voorwaarden voldoet. Een DBA-proof contract laat duidelijk zien dat je echt ondernemer bent en niet stiekem in loondienst werkt.
Vrije invulling van je werkzaamheden is het belangrijkste criterium. Je moet zelf kunnen bepalen hoe, wanneer en waar je werkt. Vermijd formuleringen die wijzen op gezag, zoals vaste werktijden of verplichte aanwezigheid bij vergaderingen. Schrijf bijvoorbeeld dat je “resultaten oplevert volgens eigen planning” in plaats van “aanwezig bent van 9 tot 5”.
Je eigen verantwoordelijkheid voor het resultaat moet blijken uit het contract. Je bent geen verlengstuk van de organisatie, maar een zelfstandige professional die verantwoordelijk is voor de kwaliteit van je werk. Neem dit expliciet op in je contract.
Meerdere opdrachtgevers hebben versterkt je positie als zelfstandige. Hoewel dit geen harde eis is, helpt het wel. Neem in je contract op dat je vrij bent om ook voor anderen te werken. Een non-concurrentiebeding mag, maar alleen voor directe concurrenten en redelijk beperkt in tijd en scope.
Vervangingsmogelijkheden tonen aan dat het om de opdracht gaat, niet om jou persoonlijk. Leg vast dat je bij ziekte of vakantie een vervanger mag inzetten. Ook al doe je dit in de praktijk zelden, de mogelijkheid moet er contractueel zijn.
Voor extra zekerheid kun je werken met een modelovereenkomst. Deze zijn vooraf getoetst door de Belastingdienst en bieden maximale bescherming. Platforms zoals Jellow bieden ondersteuning bij het opstellen van DBA-proof contracten, inclusief actuele modelovereenkomsten die passen bij jouw situatie.
Wat zijn de belangrijkste valkuilen bij het opstellen van een contract?
Bij het opstellen van een freelance contract maken zzp’ers vaak dezelfde fouten. Deze valkuilen kunnen je later duur komen te staan, dus het loont om ze van tevoren te kennen en te vermijden.
Een onduidelijke werkbeschrijving is de nummer één bron van conflicten. “Marketingondersteuning bieden” zegt niets. Wees specifiek: “Het schrijven van 4 blogartikelen per maand van minimaal 800 woorden over HR-onderwerpen”. Zo voorkom je eindeloze discussies over wat wel en niet bij je opdracht hoort.
Geen betalingstermijnen afspreken lijkt vriendelijk, maar werkt averechts. Zonder duidelijke afspraken kun je maanden op je geld wachten. Standaard is 14 dagen na factuurdatum, maar spreek ook af wat er gebeurt bij te late betaling. Een renteclausule van 1% per maand motiveert tot tijdig betalen.
Intellectueel eigendom vergeten te regelen is vooral bij creatief werk een kostbare fout. Wie is eigenaar van die briljante campagne die je bedacht? Zonder afspraken hierover kun je je eigen werk niet eens in je portfolio gebruiken. Regel minimaal dat je het werk mag tonen als referentie.
Te ruime aansprakelijkheid accepteren kan je financieel ruïneren. “Opdrachtnemer is aansprakelijk voor alle schade” is een no-go. Beperk je aansprakelijkheid tot directe schade en maximaal tot het factuurbedrag. Indirecte schade en gevolgschade sluit je uit.
Geen opzegtermijn afspreken maakt je kwetsbaar. Bij langlopende opdrachten wil je niet van de ene op de andere dag zonder werk zitten. Een maand opzegtermijn geeft je tijd om nieuwe opdrachten te vinden. Andersom beschermt het je ook tegen opdrachtgevers die je maandenlang aan het lijntje houden.
Moet ik als zzp’er altijd een schriftelijk contract hebben?
Een schriftelijk contract is geen wettelijke verplichting, maar wel sterk aan te raden. Mondelinge afspraken zijn juridisch bindend, maar lastig te bewijzen wanneer het misgaat. Een freelance juridisch waterdicht contract voorkomt discussies en beschermt beide partijen.
Juridisch gezien zijn mondelinge overeenkomsten net zo geldig als schriftelijke. Het probleem ontstaat wanneer jullie het oneens worden over wat er precies is afgesproken. “Jij zou toch…” versus “Nee, we hadden afgesproken dat…” – zonder bewijs sta je met lege handen.
De risico’s van werken zonder contract zijn aanzienlijk. Geen duidelijkheid over tarieven, geen afspraken over betalingstermijnen, onduidelijkheid over intellectueel eigendom en geen bescherming bij aansprakelijkheid. Bij kleine klussen van enkele uren is het risico te overzien, maar bij grotere opdrachten is een contract onmisbaar.
Een schriftelijk contract is echt noodzakelijk bij opdrachten boven de 1000 euro, langdurige samenwerkingen, werk waarbij vertrouwelijke informatie wordt gedeeld of creatieve opdrachten waarbij intellectueel eigendom een rol speelt. Ook wanneer je met onderaannemers werkt of specifieke deadlines hebt, wil je alles zwart op wit.
E-mail kan een goed alternatief zijn voor een formeel contract. Stuur een mail met alle afspraken en vraag om een bevestiging. “Hierbij bevestig ik onze afspraken van vandaag…” gevolgd door een opsomming van wat, wanneer, hoeveel en onder welke voorwaarden. Een “Akkoord” als antwoord maakt het juridisch bindend.
Voor terugkerende kleine opdrachten kun je werken met algemene voorwaarden die je bij elke offerte meestuurt. Zo heb je toch je belangrijkste afspraken gedekt zonder telkens een volledig contract op te stellen.
Hoe onderhandel ik over contractvoorwaarden met mijn opdrachtgever?
Onderhandelen over je opdrachtgever contract voelt misschien ongemakkelijk, maar is een normale deel van het zakendoen. Met de juiste voorbereiding en strategie kom je tot afspraken waar beide partijen blij mee zijn.
Voorbereiding is het halve werk. Ken je eigen ondergrens: wat is het minimum tarief waarbij de opdracht nog rendabel is? Onderzoek wat gebruikelijk is in jouw branche en voor dit type opdracht. Bedenk vooraf waar je concessies kunt doen en waar je voet bij stuk houdt.
Niet alles is onderhandelbaar. Je uurtarief, basisvoorwaarden zoals betalingstermijn en aansprakelijkheidsbeperking zijn meestal bespreekbaar. Wettelijke verplichtingen, DBA-criteria en ethische grenzen staan niet ter discussie. Wees hier duidelijk over.
Versterk je positie door je unieke waarde te benadrukken. Wat breng jij dat anderen niet hebben? Ervaring, specifieke kennis, beschikbaarheid of bewezen resultaten maken je sterker in de onderhandeling. Laat zien waarom jij de investering waard bent.
Concessies doe je strategisch. Geef niet zomaar korting, maar vraag iets terug. “Ik kan 10% korting geven bij een contract voor 6 maanden” of “Bij betaling binnen 7 dagen in plaats van 14 dagen kan ik dit tarief hanteren”. Zo creëer je win-win situaties.
Praktische tips voor het gesprek: begin met de punten waarover jullie het eens zijn, luister naar de behoeften van je opdrachtgever, denk in oplossingen in plaats van problemen en neem de tijd. Een “Laat me er even over nadenken” is beter dan een overhaast ja of nee.
Focus op de totale waarde, niet alleen op het uurtarief. Misschien kun je geen hoger tarief krijgen, maar wel betere betalingsvoorwaarden, een langere contractduur of interessantere opdrachten. Kijk naar het complete plaatje.
Belangrijkste tips voor een goed zzp-contract
Een goed contract opstellen zzp vraagt om aandacht voor detail en kennis van de belangrijkste valkuilen. Deze tips helpen je om contracten af te sluiten waar je geen spijt van krijgt.
Altijd schriftelijk vastleggen blijft tip nummer één. Ook bij kleine opdrachten of bekende opdrachtgevers. Een simpele e-mail met bevestiging volstaat, maar zorg dat de afspraken zwart op wit staan. Dit voorkomt misverstanden en beschermt beide partijen.
Duidelijke afspraken maken over alle aspecten van de opdracht voorkomt problemen achteraf. Wat ga je doen, wanneer lever je op, wat krijg je ervoor betaald en wanneer word je betaald? Hoe specifieker, hoe beter. Vermijd vage termen als “ongeveer” of “rond”.
DBA-proof werken beschermt je tegen naheffingen en boetes. Zorg dat uit je contract blijkt dat je echt zelfstandig ondernemer bent. Vrije invulling van werkzaamheden, eigen verantwoordelijkheid en de mogelijkheid om je te laten vervangen zijn daarbij belangrijk.
Intellectueel eigendom regelen voorkomt discussies achteraf. Bepaal wie eigenaar wordt van het werk, wanneer de rechten overgaan en of je het werk in je portfolio mag gebruiken. Bij creatief werk is dit extra belangrijk.
Regelmatig contracten evalueren houdt je scherp. Werkt deze opdrachtgever nog tegen het afgesproken tarief van drie jaar geleden? Zijn je algemene voorwaarden nog actueel? Plan jaarlijks een moment om je standaardcontracten te updaten.
Voor professionele ondersteuning bij het opstellen van contracten kun je terecht bij gespecialiseerde platforms. Wil je direct aan de slag met het vinden van opdrachten en het opstellen van waterdichte contracten? Je kunt je eenvoudig registreren bij Jellow en direct toegang krijgen tot DBA-proof contracten en actuele modelovereenkomsten. Zo weet je zeker dat je contracten juridisch in orde zijn en kun jij je focussen op waar je goed in bent: je vak uitoefenen. Of je nu werkt als freelancer of via contracting, de juiste contractuele basis is altijd de sleutel tot succes.
Related Articles
- Wat is de ROI van freelance marketing vs bureaus?
- 5 kostbare fouten bij het inhuren van een marketing freelancer (en hoe je ze voorkomt)
- Zijn freelancers gebonden aan contracten?
- Waarom direct contact met freelancers betere resultaten oplevert
- Wat zijn standaard arbeidsvoorwaarden voor marketing freelancers?
