Een freelancecontract is een schriftelijke overeenkomst tussen een opdrachtgever en een freelancer waarin alle afspraken over de opdracht worden vastgelegd. In tegenstelling tot een arbeidsovereenkomst, waarbij sprake is van een gezagsverhouding en vaste werktijden, regelt een freelancecontract een zakelijke samenwerking tussen twee gelijkwaardige partijen. Dit contract beschermt beide partijen door duidelijkheid te scheppen over verwachtingen, betalingen en verantwoordelijkheden, en is vooral belangrijk gezien de actieve handhaving van de Wet DBA sinds januari 2025.
Wat is een freelancecontract precies?
Een freelancecontract, ook wel opdrachtovereenkomst genoemd, is de juridische basis voor samenwerking tussen bedrijven en zelfstandige professionals. Het belangrijkste verschil met een arbeidsovereenkomst is dat je als freelancer geen werknemer bent, maar een zelfstandig ondernemer die diensten levert.
Het contract dient meerdere doelen. Voor jou als opdrachtgever biedt het zekerheid over de te leveren diensten, de kosten en de planning. Voor de freelancer schept het duidelijkheid over de opdracht en garandeert het tijdige betaling. Sinds de actieve handhaving van de Wet DBA is een goed opgesteld contract extra belangrijk geworden om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
De juridische basis ligt in het Burgerlijk Wetboek, waarbij het contract als overeenkomst van opdracht wordt gezien. Dit betekent dat de freelancer zich inspant om een bepaald resultaat te bereiken, maar niet onder gezag van de opdrachtgever werkt. Een goed contract voorkomt discussies achteraf en beschermt beide partijen tegen onverwachte risico’s zoals naheffingen van de Belastingdienst.
Welke basisgegevens horen in elk freelancecontract?
De basisgegevens vormen het fundament van je freelancecontract. Begin met de volledige NAW-gegevens van beide partijen: naam, adres en woonplaats van zowel het bedrijf als de freelancer. Vergeet niet het KvK-nummer van beide partijen op te nemen, dit is verplicht voor de administratie.
Het btw-nummer is onmisbaar voor de facturatie. Als freelancer moet je dit nummer vermelden zodat de opdrachtgever de btw correct kan verwerken. Voeg ook contactgegevens toe zoals e-mailadressen en telefoonnummers voor dagelijkse communicatie. Deze gegevens lijken vanzelfsprekend, maar juist hier gaan vaak dingen mis.
Correcte identificatie helpt bij het voorkomen van administratieve problemen. De Belastingdienst controleert steeds strenger op de juistheid van gegevens, vooral sinds de verscherpte handhaving van de Wet DBA. Een fout in het KvK-nummer of btw-nummer kan leiden tot vertraging in betalingen of zelfs boetes.
Hoe beschrijf je de opdracht en deliverables?
Een heldere projectomschrijving voorkomt de gevreesde ‘scope creep’ waarbij de opdracht steeds verder uitbreidt zonder extra vergoeding. Beschrijf concreet welke werkzaamheden de freelancer gaat uitvoeren, niet in vage termen maar in meetbare resultaten.
Werk met duidelijke mijlpalen en deadlines. In plaats van “website bouwen” schrijf je bijvoorbeeld: “Ontwikkelen van een WordPress website met 5 pagina’s, contactformulier en blog-functionaliteit, op te leveren voor 1 maart 2024”. Maak ook expliciet wat níet tot de opdracht behoort.
Voor de Wet DBA is het belangrijk dat je projecten met een kop en staart beschrijft: een duidelijk begin, einddatum en meetbare doelen. Dit helpt aan te tonen dat het om zelfstandige, projectmatige inzet gaat en geen dienstverband. Vermeld ook hoe je omgaat met eventueel meerwerk en welke procedure jullie volgen als de scope toch moet worden aangepast.
Wat zijn redelijke betalingsvoorwaarden voor freelancers?
Marktconforme betalingstermijnen voor freelancers liggen tussen de 14 en 30 dagen na factuurdatum. Als opdrachtgever kun je voor langere termijnen kiezen, maar bedenk dat freelancers vaak afhankelijk zijn van tijdige betalingen voor hun cashflow.
Het uurtarief of projecttarief moet helder zijn, inclusief of exclusief btw. Spreek af hoe de freelancer factureert: per week, per maand of na oplevering van mijlpalen. Bij grotere projecten is een voorschotregeling van 25-50% gebruikelijk. Dit geeft de freelancer zekerheid en jou als opdrachtgever commitment.
Onkostenvergoedingen verdienen aparte aandacht. Denk aan reiskosten, software-licenties of materialen. Maak duidelijke afspraken: worden deze vooraf goedgekeurd, is er een maximum, en hoe worden bonnetjes ingediend? Voor meerwerk adviseer ik een standaard procedure: schriftelijke goedkeuring vooraf met een inschatting van extra uren en kosten.
Welke juridische clausules beschermen beide partijen?
De belangrijkste juridische clausules in een freelancecontract gaan over aansprakelijkheid, intellectueel eigendom en geheimhouding. Voor aansprakelijkheid is het gebruikelijk deze te beperken tot het factuurbedrag of een vast maximum. Zorg dat beide partijen adequate verzekeringen hebben.
Intellectueel eigendom verdient extra aandacht. Standaard blijven auteursrechten bij de maker (de freelancer), tenzij anders afgesproken. Als opdrachtgever wil je meestal volledige overdracht na betaling. Leg dit expliciet vast om discussies achteraf te voorkomen.
Voor de Wet DBA zijn opzegtermijnen belangrijk. Een te lange opzegtermijn kan wijzen op een dienstverband. Gebruikelijk is een termijn van één tot vier weken, afhankelijk van de projectduur. Overweeg het gebruik van een modelcontract zzp dat door de Belastingdienst is goedgekeurd, dit biedt extra zekerheid tegen naheffingen.
| Clausule | Doel | Aandachtspunten |
|---|---|---|
| Aansprakelijkheid | Risico’s beperken | Maximum bedrag afspreken |
| Intellectueel eigendom | Rechten vastleggen | Overdracht na betaling regelen |
| Geheimhouding | Informatie beschermen | Duur en reikwijdte bepalen |
| Opzegtermijn | Flexibiliteit waarborgen | Niet te lang (max 4 weken) |
Hoe regel je praktische zaken zoals werklocatie en werktijden?
De balans tussen vrijheid voor de freelancer en zekerheid voor jou als opdrachtgever is belangrijk voor een goede samenwerking. Leg vast waar de freelancer werkt: op kantoor, thuis of hybride. Voor de Wet DBA is het gunstig als de freelancer zelf bepaalt waar hij werkt.
Werktijden verdienen nuance. Vermijd vaste kantoortijden zoals “9 tot 5” want dit wijst op een dienstverband. Spreek liever beschikbaarheid af: “bereikbaar tijdens kantooruren voor overleg” of “aanwezig bij teamvergaderingen op dinsdag”. De freelancer plant zelf wanneer het werk wordt uitgevoerd.
Communicatie en rapportage kun je praktisch regelen zonder de zelfstandigheid aan te tasten. Denk aan wekelijkse statusupdates via e-mail, maandelijkse voortgangsgesprekken of projectmanagement via tools zoals Trello of Asana. Vermijd dagelijkse rapportages of urenstaten die op controle lijken. Focus op resultaten en mijlpalen in plaats van aanwezigheid.
Conclusie: Jouw checklist voor een waterdicht freelancecontract
Een waterdicht freelancecontract begint met de basis: correcte bedrijfsgegevens, heldere opdrachtomschrijving en eerlijke betalingsafspraken. Voeg daar de juiste juridische clausules aan toe en regel praktische zaken zonder de zelfstandigheid van de freelancer aan te tasten.
Gebruik deze checklist bij het opstellen van je contract:
- NAW-gegevens, KvK- en btw-nummers van beide partijen
- Concrete projectomschrijving met begin- en einddatum
- Duidelijke deliverables en mijlpalen
- Tarief, facturatie en betalingstermijn (14-30 dagen)
- Aansprakelijkheidsbeperking en verzekeringen
- Afspraken over intellectueel eigendom
- Redelijke opzegtermijn (max 4 weken)
- Flexibele werkafspraken zonder vaste tijden
Vermijd valkuilen zoals te gedetailleerde werkinstructies, vaste werktijden of een te lange opzegtermijn. Deze kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid. Bij twijfel over de Wet DBA kun je gebruikmaken van goedgekeurde modelovereenkomsten of professionele ondersteuning inschakelen. Als je snel wilt starten met een betrouwbare freelancer, kun je je registreren op een platform dat alle juridische aspecten voor je regelt. Jellow biedt bijvoorbeeld 100% DBA-proof contracting oplossingen die beide partijen beschermen tegen naheffingen, zodat je met een gerust hart kunt samenwerken.
